Yapay Zekâ Kadınları İki Kat Daha Fazla Tehdit Ediyor: Yeni Araştırmadan Çarpıcı Bulgular

Kadınlar Dijital Dönüşümde En Yüksek Risk Grubunda

Yeni yayımlanan kapsamlı bir araştırma, yapay zekâ ve otomasyon teknolojilerinin işgücü üzerindeki etkisinin eşit dağılmadığını, özellikle kadınları çok daha yüksek bir riskle karşı karşıya bıraktığını ortaya koydu. Bulgulara göre kadınların, yapay zekâ tarafından otomatikleştirilme ihtimali bulunan mesleklerde yer alma oranı erkeklerin iki katı düzeyinde. Bu durum, küresel iş piyasasında cinsiyet temelli yeni bir eşitsizlik dalgasının kapıda olduğunu gösteriyor.

Raporda, kadınların üretken yapay zekâ (GenAI) araçlarını kullanma oranlarının erkeklere kıyasla belirgin şekilde düşük olduğu belirtildi. Kadınların bu teknolojilere yönelme ihtimali erkeklerden %20 daha az, bu da geleceğin iş fırsatlarında geride kalma riskini artırıyor.

Kadın Yoğun Mesleklerde Otomasyon Baskısı Artıyor

Araştırmaya göre özellikle şu meslek grupları yüksek risk altında:

İdari ve büro işlerinde çalışan ofis personeli

Muhasebe ve veri girişi çalışanları

Kasiyerlik ve satış destek görevlileri

Çağrı merkezi ve müşteri temsilcileri

İnsan kaynakları ve sekreterlik pozisyonları

Bu alanların çoğunda kadın istihdam oranı erkeklerden çok daha yüksek. Otomasyonun ilk olarak rutin tekrar gerektiren işlerde başlaması, kadınların yoğun olduğu pozisyonları kırılgan hâle getiriyor.

Credera tarafından yayımlanan Yapay Zekâ Cinsiyet Uçurumu Raporu, küresel yapay zekâ uzman havuzunun sadece %22’sinin kadınlardan oluştuğunu gösteriyor. Bu oran, geleceğin kritik teknolojilerinde kadınların neredeyse temsil edilmediğini gözler önüne seriyor.

“Kadınlar Dijital Çağın Dışında Kalma Riskiyle Karşı Karşıya”

Kadınların teknolojiye erişimini güçlendirmeyi hedefleyen Supermums girişiminin kurucusu Heather Black, rapordaki verilerin alarm verdiğini söyledi. Black’e göre özellikle anneler, esnek çalışma fırsatı sunduğu için genellikle otomasyona en açık sektörlerde çalışıyor. Bu durum onları riskin tam merkezine yerleştiriyor.

Black, “Kadınlar bu alanlarda kalmaya devam ederse gelecekte işsiz kalma ihtimalleri çok yüksek. Çözüm, beceri setlerini genişletmek ve teknolojiyle uyumlu işlere geçmek.” diyerek uyarıda bulundu.

Uzmanlara göre yapay zekâdan uzak durmak, kısa vadede kişiyi güvende hissettirse bile uzun vadede daha büyük bir kayba yol açabilir. Teknolojiyi öğrenmenin yalnızca profesyonel ilerleme için değil, günlük yaşamda zaman yönetimi ve verimlilik için de kritik olduğu vurgulanıyor.

Kadınların Yapay Zekâ Araçlarını Kullanma Oranı Neden Düşük?

Araştırmada kadınların yapay zekâ araçlarını daha az kullanmasının ardında birden fazla neden olduğu belirtiliyor:

Teknoloji sektöründe rol modellerinin azlığı

Toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle teknik alanlara yönelimin sınırlı olması

Eğitim fırsatlarına erişim eşitsizliği

Yapay zekâ araçlarını öğrenme sürecinde özgüven eksikliği

Çalıştıkları alanların otomasyon riskine rağmen düşük teknoloji kullanımına sahip olması

Uzmanlar, bu durumun kendiliğinden düzelmeyeceğini, kadınların teknolojiye erişiminin devlet politikaları, şirket stratejileri ve eğitim programları ile desteklenmesi gerektiğini vurguluyor.

300 Milyon İş Tehlikede: Yapay Zekânın Küresel Etkisi

Goldman Sachs’ın geniş yankı uyandıran analizine göre üretken yapay zekâ, önümüzdeki yıllarda 300 milyon işe kadar etki edebilir. Özellikle ofis temelli iş kolları, GenAI araçlarıyla büyük ölçüde otomatikleştirilebilir hâle geliyor.

Birleşik Krallık özelinde yapılan değerlendirmede ise:

İşlerin %10 ila %30’unun yüksek düzeyde otomasyona uygun olduğu,

Ofis ve sekreterlik pozisyonlarında otomasyon potansiyelinin çok daha yüksek olduğu,

Yüksek riskli mesleklerde kadınların oransal olarak baskın olduğu ifade ediliyor.

Bu rakamlar, yapay zekâ devriminin cinsiyet eşitsizliğini büyütme ihtimalini net şekilde ortaya koyuyor.

Çözüm: Teknoloji Eğitimine Erişim ve Kadın Odaklı Dijital Politikalar

Uzmanlar, kadınların dijital dönüşümde geri kalmaması için şu adımların kritik olduğunu söylüyor:

Kadınlara yönelik ücretsiz yapay zekâ ve dijital beceri eğitim programları

Teknoloji alanındaki kadın uzman sayısını artırmaya yönelik burs ve teşvikler

Kadın istihdamının yüksek olduğu sektörlerde yeniden eğitim politikaları

Şirketlerde çeşitlilik ve kapsayıcılık odaklı teknoloji programları

Anneler için esnek ve teknoloji odaklı çalışma modelleri

Tüm bu adımların, teknoloji alanındaki cinsiyet uçurumunu kapatmada önemli rol oynayacağı belirtiliyor.