Gelir İdaresi Başkanlığı, Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadelede Harekete Geçti
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), gayrimenkul alım satımı ve kira gelirlerinin beyan edilmemesi durumlarını tespit etmek amacıyla geliştirdiği Mekansal Veri Analiz (MEVA) Sistemi ile büyük bir atılım yapıyor. Bu sistem sayesinde, gerçek değer ile tapuda gösterilen değer arasındaki fark kolaylıkla tespit edilebiliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu yeni sistemle kayıt dışı ekonomiyle mücadelesini güçlendiriyor.
MEVA Sistemi ile Emlak İlanlarından Kredi Verilerine Kadar Her Şey Takip Altında
MEVA Sistemi, tapu kayıtları, yapı ruhsatları, banka kredisi verileri, emlak ilanları gibi çok sayıda kaynaktan veri toplayarak coğrafi bilgi sistemi tabanlı analizler yapabiliyor. Bu sayede, bir taşınmazın alım satım değeri ile kira bedeli daha doğru bir şekilde değerlendiriliyor. Bakanlık, bu sistem sayesinde vergi süreçlerinde daha gerçekçi ve veriye dayalı değerlendirmeler yapmayı hedefliyor.
Defterdarlıklarda Yeni Ekipler Kuruldu
MEVA, kısa süre önce 81 ildeki defterdarlıklarda aktif hale getirildi ve bu sistemin etkinliğini artırmak amacıyla özel ekipler kuruldu. Bu ekipler, taşınmaz satışlarını inceleyerek, tapuda beyan edilen bedellerin gerçek satış fiyatlarıyla uyumlu olup olmadığını denetliyor. Tapu bedeli ile gerçek fiyat arasında fark tespit edilirse, alıcı ve satıcılardan açıklama isteniyor.
Gönüllü Artırım Yapanlar Yüksek Miktarda Ödeme Yaptı
2025 yılı boyunca yapılan taramalarda 16 binden fazla taşınmaz detaylı bir şekilde incelendi. Tapu beyanı ile gerçek bedel arasında fark bulunan 9.150 kişiye bildirim gönderildi. Bu kişilerin 2.475’i, beyan ettikleri satış bedellerini toplamda 5,9 milyar lira artırarak 113,9 milyon liralık tapu harcı ödedi. Bu işlem, herhangi bir ceza uygulanmadan gerçekleştirildi.
Vergi İncelemesi ve Ceza Uygulaması
Gönüllü ödeme yapmayan taşınmaz sahipleri, vergi incelemesine sevk edilecek ve eksik tahsil edilen harç üzerinden %25 vergi ziyaı cezası uygulanacak. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, MEVA sisteminin kısa sürede tüm vergi dairelerinde aktif olacağını ve bu sistemin yalnızca alım satım işlemleri değil, kira gelirlerinin tespiti konusunda da etkili olacağını belirtti.
Kayıt Dışı Ekonomiye Karşı Yeni Dönem
Bakan Şimşek'in açıklamasına göre, her vergi dairesi, kendi sorumluluk alanındaki taşınmazlarla ilgili harita verileri üzerinden anında analiz yapabilecek. Bu sayede, kira geliri beyan etmeyen taşınmaz sahipleri de kolaylıkla tespit edilecek. MEVA, vatandaşların açıklama beklemeden, pişmanlık hükümlerinden faydalanarak doğru harç beyanı yapmalarını ve cezadan muaf olmalarını sağlıyor.
MEVA Sistemi ile Emlak Piyasasında Şeffaflık Artacak
Yeni düzenlemenin temel amacı, gayrimenkul işlemlerinde doğru bedellerin beyan edilmesini sağlamak, kayıt dışı işlemleri azaltmak ve vergi uyumunu artırmak. Bu adımlarla, emlak sektöründe daha şeffaf ve dengeli bir piyasa yapısı oluşturulması hedefleniyor.
