Döviz Mevduatlarında Hızlı Artış: Türkiye'deki Dövize Yönelimin Nedenleri ve Etkileri
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 13 Haziran 2025 itibarıyla bankalarda tutulan yabancı para (YP) mevduatları, 195 milyar 140 milyon dolara ulaşarak dikkat çeken bir artış göstermiştir. Bu durum, döviz hesaplarına olan ilginin hızla arttığını ve Türk ekonomisinin döviz talebine olan yöneliminin güçlü bir şekilde devam ettiğini ortaya koyuyor. Özellikle son haftalarda yaşanan yükseliş, dövize yönelimin ne denli ivme kazandığını gözler önüne seriyor.
Döviz Hesaplarındaki Artışta Rekor Yükseliş
Verilerdeki Şaşırtıcı Artış
Bir önceki haftaya kıyasla yaşanan 4 milyar 588 milyon dolarlık artış, Türkiye'deki döviz mevduatlarının hızla büyüdüğünü ve halkın dövize olan talebinin arttığını gösteriyor. Bu artış, 4 Mart haftasından itibaren görülen en yüksek haftalık yükseliş olarak kayda geçti. Ekonomistler, döviz hesaplarındaki bu hızlı artışın, döviz kurlarındaki belirsizlik ve enflasyonist baskılarla paralel olarak, yurtiçindeki bireylerin dövize olan talebine olan eğilimin artığını belirtiyorlar.
Ekonomik Belirsizlik ve Dövize Yönelim
Döviz mevduatlarındaki bu rekor artış, özellikle ekonomik belirsizliklerin devam etmesi ve döviz kurlarındaki oynaklığın etkisiyle, yurtiçindeki bireylerin dövize yönelmesini teşvik eden bir faktör olarak öne çıkıyor. Merkez Bankası'nın para politikaları ve küresel ekonomik gelişmeler de bu eğilimi tetikleyen önemli unsurlar arasında yer alıyor.
Parite Etkisinden Arındırılmış Artış Ne Anlama Geliyor?
Parite Etkisi ve Döviz Kurları
Parite etkisi, döviz kurlarındaki değişimlerin mevduat büyüklüğünü teknik olarak artırabileceğini ifade eder. Ancak parite etkisinden arındırıldığında, yani döviz kurlarındaki dalgalanmaların hesaba katılmadığı durumda, gerçek anlamda bir artış olduğu daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır.
Parite Etkisinden Arındırılmış Veriler
Parite etkisinden arındırılmış verilere göre, döviz mevduatları 2 milyar 937 milyon dolar arttı. Bu artış, Türk ekonomisinin dövize yönelik reel talebinin oldukça güçlü olduğuna işaret ediyor. Bu, yalnızca döviz kurlarındaki değişikliklerin değil, aynı zamanda dövizle ilgili güçlü bir yerel talebin de devreye girdiğini gösteriyor.
Gerçek Kişiler ve Tüzel Kişiler Arasındaki Farklar
Gerçek Kişilerde Yavaş Artış, Tüzel Kişilerde Büyük Yükseliş
Verilere göre, yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz hesapları 118 milyar 236 milyon dolardan 119 milyar 573 milyon dolara çıkarak 1 milyar 337 milyon dolarlık bir artış yaşadı. Ancak tüzel kişilerdeki artış çok daha belirgin bir şekilde kendini gösterdi. Tüzel kişilerin döviz hesapları 72 milyar 316 milyon dolardan 75 milyar 568 milyon dolara çıkarak 3 milyar 252 milyon dolarlık bir sıçrama yaptı. Bu durum, tüzel kişilerin dövize daha fazla yöneldiğini ve dövizle ilgili daha agresif bir tutum sergilediklerini ortaya koyuyor.
Gerçek Kişilerde Dolar ve Euro Mevduatları
Gerçek kişilerde dolar mevduatları, 37 milyar 607 milyon dolardan yalnızca 37 milyar 608 milyon dolara yükselerek yatay bir seyir izledi. Euro cinsinden mevduatlar ise 27 milyar 600 milyon dolardan 27 milyar 962 milyon dolara çıkarak belirgin bir artış gösterdi. Bu artış, döviz talebinin genel olarak güçlendiğini, ancak özellikle euro cinsinden artışın dikkat çekici olduğunu gösteriyor.
Tüzel Kişilerde Döviz Mevduatlarında Yüksek Artış
Dolar ve Euro Cinsinden Mevduat Artışı
Tüzel kişilerde dolar ve euro mevduatlarında daha büyük artışlar yaşandı. Tüzel kişilerin dolar mevduatları 1 milyar 731 milyon dolar artışla 36 milyar 25 milyon dolara yükseldi. Euro cinsinden mevduatlar ise 1 milyar 350 milyon dolarlık bir artışla 33 milyar 211 milyon dolara çıktı. Bu artışlar, tüzel kişilerin dövize yönelik daha agresif stratejiler izlediğini ve dövizle ilgili daha fazla risk aldığını gösteriyor.
Döviz Mevduatlarının Geleceği: Ekonomik Etkiler ve Beklentiler
Dövize Yönelimin Geleceği
Son haftalarda döviz mevduatlarında görülen artış, dövize olan ilginin gelecekte de devam edeceğini gösteriyor. Özellikle ekonomik belirsizliklerin sürmesi, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve enflasyonist baskılar, Türk halkının döviz taleplerini daha da artırabilir. Uzmanlar, döviz mevduatlarının artışının kısa vadede ekonomik yük getirebileceğini, ancak orta ve uzun vadede dövize olan güçlü talebin, ulusal para birimi üzerindeki baskıları artırabileceğini öngörüyorlar.
Döviz Mevduatlarının Ekonomiye Etkisi
Döviz mevduatlarının artması, döviz talebinin artmasıyla birlikte, Türk Lirası üzerinde baskı oluşturabilir. Bununla birlikte, döviz talebindeki artış, Türk ekonomisinde dövizle yapılan işlemlerin daha yaygın hale gelmesine ve dövizin bir ödeme aracı olarak daha fazla kullanılmasına yol açabilir. Dövizle ilgili gelişmelerin, hem yerel hem de küresel ölçekte etkileri büyük olacak gibi görünüyor.
